اخیرا سازمان مبارزه با تروریسم اروپا در گزارش مفصلی ضمن ارائه آمار نسبتا دقیقی درباره شمار و ملیت اروپاییهایی که برای جنگ با ارتش سوریه عازم این کشور شدهاند، نسبت به پیامدهای این وضعیت به کشورهای اروپایی هشدار داد. در گزارش این سازمان آمدهاست که بیش از 500شهروند اروپایی که از اعضای گروههای شبهنظامی و جهادی در کشورهای اروپایی هستند، در ماههای اخیر عازم میدان جنگ در سوریه شدهاند و اکنون در کنار گروههایی چون جبهه النصره که وابسته به القاعده است، با ارتش سوریه در حال جنگ هستند. اخیرا در بلژیک نیروهای امنیتی با انجام عملیاتی به جستوجوی خانهبهخانه بعضی محلات پرداخته و گروههایی را دستگیر کردند که قصد عزیمت به سوریه برای پیوستن به گروههای شبهنظامی و شورشی را داشتند. بعضی کشورهای اروپایی همچون دانمارک و بلژیک، اعلام کردهاند که شهروندانی که برای جنگ به سوریه بروند، تحت پیگرد قضایی قرار میگیرند.
یک خانواده بلژیکی میگوید پسرشان به شورشیها پیوسته و با رژیم بشار اسد میجنگد. تصاویر ویدئویی که معلوم است در حال حرکت گرفته شده گروهی از جنگجویان را نشان میدهد. آنها که خود را برای نماز آماده میکنند، در چند صف ایستاده و تفنگهایشان را کنارشان گذاشتهاند. ناگهان مردی جوان به میان صحنه میآید و پس از آنکه تفنگش را برمیدارد نگاهی به دوربین میاندازد.
خانم اینگرید دو مولدر اهل آنتورپ، شهری در بلژیک، به برادرزادهاش در تصویر اشاره میکند و میگوید: او برایان است. صددرصد مطمئنم. خودش است. شک ندارم. برایان دو مولدر 19ساله اهل آنتورپ یکی از صدها اروپاییای است که مقامات معتقدند هماکنون در سوریه در حال جنگ هستند. اینگرید میگوید: برایان دیگر آن کسی نیست که مادرش بزرگ کرده. برایان ورزشکار بود. او به همه کمک میکرد. ما هیچ وقت او را این طوری ندیدهبودیم.
بیبیسی نمیتواند صحت این تصاویر را تأیید کند اما تحلیلگران معتقدند محل فیلمبرداری سوریه است و افراد هم به زبانهای اروپایی صحبت میکنند.اینگرید میگوید: برایان دو سال پیش به اسلام ایمان آورد. خانواده در ابتدا از او حمایت کردند اما او به مرور و پس از آنکه با گروهی به نام شریعت برای بلژیک آشنا شد افکار افراطی پیدا کرد. اینگرید میافزاید: او متعصب شد و فقط میخواست عبادت کند. او مدرسه را هم رها کرد.
خانواده برایان آنقدر نگران بودند که تابستان سال گذشته به خانهای در 100مایلی آنتورپ نقل مکان کردند اما این کار هم بیفایده بود. اینگرید میگوید: او مدام میگفت من هر کاری بخواهم انجام میدهم. از مرگ هم نمیترسم چون در آن صورت به بهشت خواهم رفت.
برایان ژانویه امسال خانه را ترک کرد. آخرین عضو خانوادهاش که او را دید خواهر 12سالهاش آشیا بود. اینگرید میگوید: برایان از خواهرش خداحافظی میکند و میگوید که او را دوست دارد اما دیگر آنها را نخواهد دید. او خانوادهاش را رها کرد و حتی با مادرش هم تماس نگرفت. فکر میکنم او حالا یک سرباز شده است. هفته گذشته، پلیس بلژیک به چندین خانه اعضای گروه شریعت برای اسلام یورش برد. مقامات، این گروه را مسئول اعزام 30نفر به جنگ در سوریه در سال گذشته میدانند.
مسئول ضدترور اتحادیه اروپا میگوید که صدها اروپایی به سوریه رفتهاند و بعضی دیگر هم ممکن است به گروههای افراطی بپیوندند. گیلزدوکـرچف، همـاهنگکننده ضدتروریسم اتحادیه اروپا میگوید: البته همه آنها به هنگام ترک اروپا افراطی نیستند اما بیشتر آنها در سوریه به افراطگرایی روی آورده و آموزش میبینند. او میگوید تعدادی قابل توجه از اتباع انگلستان، ایرلند، فرانسه، دانمارک، بلژیک، هلند و دیگر کشورهای اروپایی به سوریه رفتهاند. با توجه به تجربههای پیشین، هنگامی که آنها برگردند ممکن است تهدید جدی ایجاد کنند. او میافزاید: آنها کهنهسرباز خواهند شد و ممکن است افراد دیگر را تحتتأثیر افراطگرایی قرار دهند. براساس پژوهش کینگز کالج لندن که اوایل اینماه منتشر شد حدود 600نفر از اروپا از دو سال پیش که ناآرامیهای سوریه شروع شده به این کشور رفتهاند.
در اینترنت تصاویر ویدئویی دیگری هم هست که این یافتهها را ثابت میکند. در یکی از این فیلمها، از میان جنگجویان در حال جنگ صدایی فلاندرزی به گوش میرسد: فقط هنگامی که آنها را دیدید شلیک کنید. یک نفر به زبان هلندی در فیلمی دیگر میگوید: کار خطرناکی است. خوب هدف بگیرید.
بشار اسد مدام اعلام کرده است که شورش علیه او تا حد زیادی کار تروریستهایی است که از خارج حمایت میشوند. ایالات متحده و اتحادیه اروپا تاکنون از ارسال سلاح برای شورشیها خودداری کردهاند، تا حدی به این علت که سلاحها ممکن است بهدست افرطیهای اسلامگرایی بیفتد که تحتتأثیر القاعده هستند.
ژاک برس، یکی از بنیانگذاران سازمان پزشکان بدون مرز میگوید که سال گذشته پنج مجروح اروپایی را در سوریه درمان کرده است؛« دو برادر از فرانسه، دو نفر دیگر از انگلستان و نفر آخر هم از سوئد که البته اصلیتی سوری داشت. بهنظر میرسید کاملا از هم بیخود شده بودند. صحنه هراسناکی بود. »
آقای برس میگوید یکی از برادرها تحتتأثیر محمد مراح قرار گرفته بود. مراح سال گذشته به نام القاعده هفت نفر را در جنوبغربی فرانسه کشت. او در اثر یورش پلیس به آپارتمانش در تولوز کشته شد. آقای برس میافزاید: او (یکی از دو برادر فرانسوی) به من گفت محمد مراح قهرمان واقعی است و الگویی برای پیروی.
سازمانهای اطلاعاتی اروپا در واکنش به تعداد رو به افزایش جنگجویان اروپایی در سوریه تحقیقات خود را افزایش دادهاند. هلند که نگران بازگشت شهروندان افراطیاش است ماه گذشته سطح تهدید تروریستی را از حالت محدود به فوقالعاده تغییر داد. انگلستان به تلاشهای گستردهای برای کشف روش عضوگیری و تأمین مالی جنگجویان دست زده است. در بلژیک هم تعدادی از سیاستمداران خواهان اقدام پیشگیرانه برای ممانعت از سفر مسلمانان جوان این کشور شدهاند. هانس بونت که نماینده سوسیالیست و فلاندرزی مجلس بلژیک است، میگوید: کارت شناسایی افرادی که مظنون به سفر به سوریه هستند باید ضبط شود. اتحادیه اروپا در تلاش است پایگاهی اطلاعاتی از مسافرانی که در سطح اروپا خواهان سفر هوایی هستند بهوجود آورد. این پایگاه اطلاعاتی در آینده به ردگیری افراد کمک میکند.
همچنین پرسشهایی مطرح میشود مبنی بر اینکه «رهبران مسلمانان برای غلبه بر این مشکل چه کردهاند؟». بعضی ادعا میکنند رهبران مسلمانان قاطعانه در برابر عناصر افراطگرا موضع نگرفتهاند اما نهادی که نماینده مسلمانان بلژیک است این ادعاها را رد میکند. رئیس کمیته اجرایی مسلمانان بلژیک میگوید: بعضیها ممکن است مسلمانان را به افرطگرایی دعوت کنند اما ما قاطعانه آن را محکوم میکنیم. بهعنوان یک نهاد، ما سخنانی را که ایجاد نفرت و خشونت کند قبول نداریم.
اما برای خانواده برایان دو مولدر انتظار همچنان ادامه دارد. آنها میگویند چند روز پیش برایان در فیسبوک یادداشتی گذاشته و گفته است که لازم است یک مومن واقعی شود. او نوشته است: شما دیگر خانواده من نیستید. الان برادران مسلمانم خانواده من هستند. اگر یکبار دیگر شما را ببینم باید زانو بزنید و درخواست بخشایش کنید و اول اسلام بیاورید. او افزوده است: من دیگر به بلژیک برنخواهم گشت چون این کشور پر از کافر است.
خانواده برایان میگویند او به یکی از دوستانش پیامی فرستاده و گفته نزدیک دمشق است. عمهاش اینگرید نگران است که برایان دیگر مانند سابق نشود اما درحالیکه در باغش نشسته و به عکس برایان در لباس فوتبال نگاه میکند همچنان امیدوار است؛ من هر روز دعا میکنم.